Menopauze: effect op andere medische condities.

Elk jaar, op 18 Oktober, vindt Wereld Menopauze Dag plaats met als doel de bewustwording te vergroten rond dit belangrijk onderwerp waar elke vrouw op een bepaald moment mee te maken krijgt. Hoewel de menopauze vaak onbesproken blijft of geminimaliseerd wordt door vrouwen, opent het verstoorde hormoon evenwicht dat ermee gepaard gaat de poort naar het risico voor het ontstaan van sommige medische condities. In dit artikel willen we menopauze en de associatie ervan aan andere medische condities nader toelichten.

Menopauze

Elke vrouw heeft vroeg of laat te kampen met de menopauze. Het is een natuurlijk biologisch proces dat op gang gezet wordt door een verandering in de hormoonafgifte door de eierstokken. Vanaf een zekere leeftijd gaat namelijk de aanmaak van de hormonen oestrogeen en progesteron, twee geslachtshormonen die een rol spelen in de menstruele cyclus en vruchtbaarheid, geleidelijk aan afnemen. Deze afname begint zich meestal te manifesteren rond de veertig jaar (de perimenopause), en gaat geleidelijk aan verder tot uiteindelijk een definitieve stopzetting van de menstruatiecyclus, meestal rond de 50-55 (volledige menopauze).¹

Wat is het verband met andere medische condities?

Zoals gezegd gaat de menopauze gepaard met een verandering in het hormonale evenwicht. Het menselijk lichaam vertoont een nauwverbonden netwerk tussen de verschillende hormonen, en een tekort, een teveel of een ontoereikendheid van bepaalde hormoongehalten heeft onverbiddelijk een effect op andere biochemische processen in het lichaam.

Oestrogeen is niet alleen het hormoon dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van vrouwelijke lichaamskarakteristieken en functies, maar het heeft ook een grote invloed op onder andere:²

Botvorming: zowel bot versteviging als bot afbraak. Dit verklaart gedeeltelijk de rol die een afname van oestrogeen speelt in het ontstaan van osteoporose.
Oestrogeen is noodzakelijk voor diverse metabolische processen, zoals eiwitsynthese door de lever alsook bloedstollingseiwitten. Oestrogeen speelt een rol in de vorming van bloedklonters.
Oestrogeen doet goede HDL-cholesterol stijgen, en slechte LDL cholesterol dalen. Het verhoogt ook het triglyceride gehalte, promoot vetafzetting en draagt bij tot sodium (zout) en water retentie.
Een gebrek aan oestrogeen draagt bij tot het ontstaan van atherosclerose, en er is aangetoond dat extra toediening van oestrogeen tijdens de vroege menopauze het ontwikkelen van atherosclerose tegengaat.³

De afname van vrouwelijke hormonen, en met name oestrogeen, heeft dus niet te onderschatten consequenties. Het is daarom aan te raden reeds tijdens de eerste aanwijzingen van vroege menopauze te overleggen met de arts om de implicaties van de hormoonafgifte afname te bespreken. Referenties